Schoenen van toen

10 juli 2024

Kleding was in vroeger tijden veel duurder dan nu, en schoeisel was helemáál duur. Daarom was iemands stand af te lezen aan zijn schoenen – als hij die had. De meeste mensen droegen klompen, in elk geval op het platteland. (Ik vraag me af: droegen arme stedelingen ooit klompen? Of behielpen die zich altijd met schoenen, desnoods derdehands en opgelapt?)
Meindert Visser, zoon van een Urker schoenmaker, verdiepte zich in het schoeisel van plattelandsbewoners die rond 1900 in streekdracht liepen, her en der in Nederland. Op werkdagen waren het vaak klompen, die per streek verschilden (het mooist vind ik de zwarte mannenklomp van Urk, op een van de foto’s in Vissers boek).
Maar ’s zondags, naar de kerk, droeg men toch het liefste schoenen. De traditionele modellen verschilden eveneens per streek, net als de geliefde zilveren gespen – gespen van goud, zoals Kortjakje, had niemand. Je zag wel veters, of riempjes, maar de meeste schoenen voor mannen zowel als vrouwen waren instappers; soms lijken het wel pumps. Vrouwen droegen ook vaak leren muilen zonder hiel, waarbij, net als eeuwen geleden, geen verschil was tussen links en rechts.
Visser verzamelt niet alleen schoenen en schrijft er over, hij leerde van zijn vader ook schoenmaken, zoals te zien is op zijn Instagram. Zijn boek heet Op de voet gevolgd, en natuurlijk is er ook een website.