Zakkenhistorie
9 december 2023
Lucien Métivet, affiche voor Eugénie Buffet, Concert de La Cigale (1894).
In de NRC (8/12/23) een paginagrote recensie van een boek over zakken in kleding: leuk! Met een prachtige illustratie erbij; het is een Frans affiche gemaakt door Lucien Métivet voor de zangeres Eugénie Buffet (1866-1934) – die misschien wel altijd met haar handen in haar zakken stond, zoals blijkt uit bijgaand, ander affiche. Een houding die een geweldig je m’en-foutisme uitstraalt, en waarvoor je als vrouw 130 jaar geleden een sterk karakter moest hebben.
Hannah Carlson, de auteur van het besproken boek, publiceerde vijftien jaar geleden al een lang artikel over het onderwerp zakkenhistorie. Ik wijdde er een logje aan (lees het hier)… en daarna nog twee, omdat het zo’n onuitputtelijk onderwerp is. Blijkens de recensie in de NRC maakt zij ook veel werk van de (dames-)handtas, als reden waarom vrouwen vanouds minder zakken in hun kleding vergund zijn. Ik vraag me af of het niet andersom is: zakken met inhoud hebben de neiging om een mooi silhouet te ontsieren, en de oplossing in de vorm van een handtas heeft als bijkomend voordeel dat die ook modieus accessoire én statussymbool kan zijn.
Maar de handtas, compleet met de clichés over de knotsgekke dingen die erin te vinden zijn (die trouwens sterk lijken op de clichés over jongens-broekzakken) is natuurlijk op zijn retour. Deels omdat vrouwen nu meer zakken mogen, maar vooral omdat wie de deur uit gaat, nog maar één ding nodig heeft: haar telefoon. Portemonnee, adresboekje, spiegeltje, tramkaart, sleutelkaart, winkelpas, alles zit in het onmisbare mobieltje. Alleen de zakdoek bestaat nog niet in digitale vorm – dus die doen we dan in de andere zak.