Expo met moffen
15 januari 2015
Affiche voor 150 jaar mode, met (rechts) en zonder moffen (Stedelijk Museum Amsterdam)
Het is allemaal nog veel interessanter met die modehistorie in oorlogstijd. De tentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum waarover ik laatst schreef, was geïnspireerd op een andere, in het Stedelijk Museum in Amsterdam: 150 jaar mode, in het voorjaar van 1942. De musea, het Stedelijk voorop, hadden vanwege de oorlog hun kostbaarste werken in veilige bunkers ondergebracht. Er was dus ruimte over, ruimte die fijn kon worden opgevuld met oude kleren – die ook nog eens van derden waren geleend, zoals bij beide tentoonstellingen het geval was.
150 jaar mode in het Stedelijk wordt in de annalen van het museum zelf beschreven als ‘klein verzet’: tentoonstellingen met vaderlandslievende thema’s waar toch niets op aan te merken viel. Alleen het affiche, ontworpen door conservator (later directeur) Willem Sandberg beviel de bezetter niet. Het woord ‘moffen’, een vondst waarover hij ongetwijfeld heimelijk pret had gehad, moest worden verwijderd. Net als de Haagse was ook deze tentoonstelling een groot succes, en werd hij verlengd. Het Rijksmuseum deed in dezelfde tijd ook iets met de plotseling opgeleefde belangstelling voor het onderwerp: het had een kleine expositie met Vijftig Costuumboeken uit vier Eeuwen.
Over de oorlogsgeschiedenis van het Stedelijk Museum is trouwens binnenkort een expositie te zien.