Liever niet dood
18 april 2011
Uit Goya, Los Desastres de la Guerra
‘Het ergste leven is nog altijd beter dan de mooiste dood,’ zo geeft de dochter van Louis Tas, die vorige week is overleden, in het Parool zijn stelregel weer. Tas, psychiater, Freudiaan, overleefde Bergen-Belsen. Hij is negentig geworden. En wat had hij gelijk! Voortdurend bralt de wereld liever dood dan slaaf, of woorden van gelijke strekking, en stuurt er legers op uit om de vrijheid te bevechten. Dat daarbij gesneuveld wordt, ach ja, dat hoort erbij.
Terwijl de waarheid zo eenvoudig is: iedereen is liever levend dan dood. Haast niemand sterft liever dan onderdrukt te worden, en nog minder mensen willen hun leven geven voor de vrijheid (of het leven) van een ander. Natuurlijk, als het er op aan komt kan dat prachtig zijn. Maar als we nu eens konden afspreken dat iedereen uitsluitend zijn eigen leven mag offeren, en nooit dat van anderen – soldaten, gewone mensen, kinderen – wat zou de wereld dan een beter oord worden.