In het Stedelijk
2 maart 2023
Leo Gestel, Lezende vrouw (1910). Coll. Stedelijk Museum Amsterdam.
Hoeden blijven me boeien. Neem deze, enorme, nu te zien in het Stedelijk. Wat klampt zich daar bovenaan voor beestje vast? Een jonge vos, een rat? (Klik hier voor een grotere foto.) Daar nog boven wat veren van exotische vogels. Wat zou je tegenwoordig een bekijks trekken met zo’n hoed. In 1910 natuurlijk ook wel; er werd toen in kranten en tijdschriften zelfs méér dan nu gespot met de nieuwste mode, alleen al omdat de voorschriften strenger waren.
De afgebeelde vrouw is Marie Boendermaker, kunstverzamelaarster, die bij haar dood in 1957 de ‘moeder van de Bergense School’ werd genoemd. Het schilderij is prachtig, bijna Vuillard-achtig met al die lappen, en vooral dat kleedje op dat tafeltje.
Er hangt nog meer moois in het museum; een meisje met baret (1915) geschilderd door Coba Ritsema bijvoorbeeld, en een portret van diezelfde Coba, geschilderd door Lizzy Ansingh, twee portretten van Lizzy Ansingh door Thérèse Schwartze, en zo krijg je op een paar vierkante meters muur een aardige indruk van een groepje vrouwen die leefden met en voor de kunst, elkaar portretteerden als er geen betalend model was; en zeker altijd opletten wat ze aantrokken, én op hun hoofd zetten, als ze werden vereeuwigd.