Roze varken

17 februari 2025

Michel Pastoureau is een eminentie in de Franse historische wereld. Hij schreef over de cultuurgeschiedenis van dieren – de raaf, de beer, de walvis – en die van kleuren. Na boeken over blauw, rood, groen, geel, zwart en wit is hij onlangs aan de kleur roze toegekomen.
     Ademloos heb ik gekeken naar een uitvoerig gesprek over dat boek met hem dat op Youtube staat, klik hier. Beminnelijk en erudiet vertelt de bolronde historicus dat de kleur roze weliswaar al eeuwenlang bestond, maar dat hij pas laat in de geschiedenis een naam heeft gekregen: in het Frans naar de roze roos, in het Engels naar de roze anjelier. In de 18^de eeuw was roze kleding, roze stoffering uitermate chic, vertelt Pastoureau.
     In de tweede helft van de 19^de eeuw verloor de kleur veel van haar prestige. Zij was te populair geworden, en bovendien was daar… het varken. Dat kreeg in die tijd pas zijn roze kleur, en bovendien werd het varken het vieze dier bij uitstek, een rol die daarvóór in de Westerse wereld voor de hond was weggelegd. (Pastoureau heeft natuurlijk ook over het varken geschreven, een boek met de ondertitel ‘histoire d’un cousin mal aimé’)
     Enfin, roze werd een beetje ordinair, een kleur voor ondergoed, intiem, meisjesachtig, niet erg hoog geacht. Over dat laatste valt te twisten – Pastoureau blijft een Fransman, en een boomer bovendien – maar als je naar hem luistert weet je wel weer wat een schitterend vak geschiedenis toch is.