8 september 2024
Wilhelmina in de tram, heet een pas verschenen boek van Kees Bruin over de naoorlogse jaren van oorlogskoningin Wilhelmina. Het is onderhoudend, en soms zelfs onthutsend: het gaat over de jaren waarin zij met verbetenheid ‘gewoon’ wilde zijn, en meende dat zij, gesteund door God en het gewone volk, Nederland helemaal kon vernieuwen. ‘Dementia religiosa’, … Lees verder
2 september 2024
In de straatbibliotheek om de hoek lag een woord-loos boekje voor peuters: Boodschappen doen van de Engelse illustratrice Helen Oxenbury. Ik kan er geen genoeg van krijgen, en vooral van deze twee tekeningen. Waarom ontroeren ze me zo? Omdat ik moet denken aan mijn eigen moeder, die mij ook wel eens meenam als zij in … Lees verder
13 augustus 2024
André Gide (1869-1951), die in 1947 de Nobelprijs voor literatuur ontving, was een ijdeltuit, en als schrijver een krullentrekker. Het eerste is duidelijk te zien op de vele portretten die van hem bewaard zijn gebleven, de krullentrekkerij leid ik af uit zijn roman Les caves du Vatican (1914) die ik onlangs las, maar weglegde voor … Lees verder
23 juli 2024
Een grote libel is neergestreken op de bijna blote rug van een vrouw – zij draagt een zwarte avondjurk, de libel is enorm, van fonkelende glazen diamanten. Hij houdt de schouderbanden van de jurk bij elkaar. Het is een kunstig geknipte jurk met een sleep; kenners denken dat hij ontworpen is door Madeleine Vionnet, de … Lees verder
10 juli 2024
Kleding was in vroeger tijden veel duurder dan nu, en schoeisel was helemáál duur. Daarom was iemands stand af te lezen aan zijn schoenen – als hij die had. De meeste mensen droegen klompen, in elk geval op het platteland. (Ik vraag me af: droegen arme stedelingen ooit klompen? Of behielpen die zich altijd met … Lees verder
24 juni 2024
Is er een sierlijker dracht dan de sari (of saree), de lange lap stof die Indiase vrouwen op ingenieuze wijze rond het lijf draperen? In het Wereldmuseum in Amsterdam is er een tentoonstelling aan gewijd. Wie nog Nederlands-Indische restjes in haar hoofd heeft denkt misschien dat er een verband is met de sarong, die onze … Lees verder
10 juni 2024
De knoopsluiting was dus een kleermakers-, en daarmee een mannending. Het eerste vrouwenkledingstuk met knopen zal de tailleur zijn geweest, die tegen 1900 populair werd: het mantelpak, kleermakerswerk voor dames. In de 20ste eeuw was het hek van de dam. In de jaren ’30 kreeg je de doorknoopjurk, die decennialang geliefd bleef als zomerjurk; verdwenen … Lees verder
3 juni 2024
Knoopsgaten en knopen zijn dus niet altijd onlosmakelijk verbonden geweest: eerst hebben knopen eeuwenlang goede sier gemaakt zonder gaten, later hebben hier en daar ook knoopsgaten een zelfstandig, decoratief bestaan gehad. Zoals op de jas van Van Riebeeck op het schilderij bij mijn vorige logje: die kan heus niet dicht, de met goudbrokaat gepassepoileerde knoopsgaten … Lees verder
27 mei 2024
De knoop en het knoopsgat verhouden zich tot elkaar zoals het blik en de blikopener. Je neemt aan dat ze tegelijk zijn uitgevonden – hoe zou het anders kunnen? Is het één niet ondenkbaar, onbruikbaar, zonder het ander? Maar dat is niet zo. Tussen het conservenblik en de blikopener zat ruim een halve eeuw, waarin … Lees verder
6 mei 2024
Als je in het buitenland een Rembrandt tegenkomt ben je niet verbaasd, maar als in een klein museum – nee, een hotel-restaurant én museum – in een Frans dorp een ets van Willem Witsen hangt, kijk je daarvan op. Het gebeurde me onlangs, in het dorp Barbizon, in Frankrijk, trefpunt van kunstenaars in de 19de … Lees verder